MARKSİST TEORİ kapitalizmin Soğuk Savaş yıllarında kurduğu ve 90'lardan itibaren zafer tekerlemesine dönüştürdüğü ideolojik söylemlerin iflas ettiği günlerde çıkıyor. 20 yıl önce, nasıl olup da milyonların tarihin sonunun geldiğine inandığı, bugünden bakıldığında herkes için şaşırtıcıdır. İçten içe çürüyen ve kapitalist restorasyona tabi kılınan Sovyetler Birliği'nin ve Varşova Paktı rejimlerinin çözülüşü, burjuva ideolojisine tarihte hiç bulamadığı kadar serbest bir saha bıraktı. İdeolojiler, sınıf kavgaları, hatta her türlü kurtuluş projesi tarihe gömülüp gitmişti!.. Kültürde postmodernizmin, ekonomide serbest piyasanın, sosyal yaşamda sınıf işbirliğinin, dünya siyasetinde ABD emperyalizminin tek yanlı egemenliği kurulmuştu.
Biz, 89-91 yıkımına rağmen Marksizm'de sebat eden devrimciler, dünya işçi sınıfı ve ezilenlerinin üzerine çöken bu karanlık yılları bir 'güneş tutulması' olarak adlandırdık. Tarihin ve toplumun Marksizm tarafından aydınlatılan yasaları hükmünü sürmekteydi; o gün 'dinazorluk' ilan edilen düşüncelerin geçerliliği, bizzat toplumsal pratik tarafından kanıtlanacaktı.
Ezilen insanlığın, hapsedildiği küçük küçük dünyacıklara sığmaması ve yeniden toplumsal kurtuluş arayışlarına girişmesi, post-modernizmin meta-anlatısını geriletti. Dünya tekellerinin ve uluslararası tekellerin son 20 yılda işçileri ve yoksulları vahşi sömürüsü, doğal kaynakları ve kadın bedenini yağmalaması, 'serbest piyasa'nın tekellerin talan özgürlüğü olduğunu ortaya koydu. Sosyal devletin berhava edilmesi, 'sınıf işbirliği' çizgisinin nesnel zeminini zayıflattı. 11 Eylül'den Afganistan, Irak ve Lübnan'a uzanan olaylar dizisi, ABD emperyalizminin askeri yenilmezliği mitini çöpe gönderdi.
Şimdi, ancak materyalist diyalektik yöntemin açıklayabileceği bir durum ortaya çıktı. "Ölümü" ilan edileli henüz 20 yıl geçmişken, Marksizm'e dünya çapında yeniden büyük bir ilgi ve yönelim ortaya çıktı. 1990'dan 2010'a uzanan iki onyıl, kapitalizmin vaatlerinin tam aksine, savaş, yağma, yoksulluk, yıkım, işsizlik, erkek egemenliği demek olduğunu açığa çıkarttı. 2008-09 dünya ekonomik krizi, kapitalizmin tüm çelişkilerini ortaya serdi. Güneş tutulması son buluyor. Bulanıklık ve karanlık yılları bitiyor. Sermaye egemenliği, bir kez daha tüm toplumsal çelişkileriyle ve gözeneklerinden kan ve çamur fışkıran yapısıyla büyük yığınların gözleri önünde. Berlin Duvarı yıkıldığında yanıtı aranan soru, 'sosyalizm neden yenildi' idi. Bugün, 'kapitalizmin alternatifi nedir' tartışılıyor.
'Herkesin' Marks'ı övmesi, Marks 'modası' öyle bir düzeye vardı ki, insan, Lenin'in Devlet ve İhtilal'in girişinde Marks'ın azizleştirilmesine dair yazdıklarını anımsamadan edemiyor.
Diğer yandan, Marksist hareketin dünya çapında, işçilerin, yoksulların ve ezilenlerin somut politik hareketlerine önderlik etme, bu hareketlerin taleplerini özümseme ve önünü aydınlatma düzeyinin hala çok gerilerde seyrettiği de bir başka gerçektir. Tarih, Marksizm'i sahneye çağırdığı halde, uluslararası komünist hareketin, ideolojik ve örgütsel krizden sıyrılarak ileri atılamadığını görüyoruz. Materyalist diyalektik yöntemin tarihe ve topluma uygulanması, günümüz dünyasının teorik analizi, dünya sınıf mücadelesi deneyimlerinden dersler çıkarılması, 21. yüzyılın hemen girişinde, komünistlerin önünde duran birçok temel görevden birisidir. MARKSİST TEORİ, kendisini bu bütünlüğün bir parçası sayıyor. Marksist hareketin bir kolu olarak, teorik-politik bir derginin sınırları içinde, sosyalizmin hücum günlerinin hazırlanmasına katkıda bulunmayı amaçlıyor. Teoride Doğrultu dergisinin açtığı yolda, onun kazanımlarına yaslanarak bu alanda yeni bir düzey, yeni bir iddia ortaya koymayı hedefliyor.
* * *
MARKSİST TEORİ, her sayıda belli konuları 'dosya tarzında' ele alarak incelemeye, sonuçlar çıkarmaya çalışacak. Bu sayımızda, Türkiye'de politik yaşamın merkezinde duran Kürt sorunuyla ilgili güncel gelişmeleri bir dosya konusu olarak inceliyoruz. Kürt Açılımı'nın arka planındaki politik-toplumsal gelişmeleri anlamaya çalıştığımız gibi, devrimcilerin Kürt sorunundaki politikasızlığına da bir neşter vurmayı hedefliyoruz. Kapağımızla, Kürt illerinde halkın seçilmiş iradelerine yönelik, bir darbeyi andırır tutuklamalara karşı tavrımızı/tarafımızı da ortaya koymuş oluyoruz.
20. yüzyıl sosyalist deneyimlerinin içerilip aşılmasına değil, inkarına ve reddine dayanan ve 21. yüzyılın sosyalizmini bu temelde yaratacağını iddia eden akımın çeşitli uluslararası ve yerli temsilcileriyle tartışmaları da, bu sayımızda bir dosya tarzında bulacaksınız. Bolivyalı bir devrimci yoldaşımız, Jorge Echazu da tartışmamıza bir katkı sunuyor. Kuşkusuz bu yazılar, aynı zamanda 21. yüzyılda sınıf mücadelesinin uluslararası koşullarına dair görüşleri de içeriyor. Tartışmaları, olguların analizi üzerine oturtmak, Marksist devrimcilerin skolastisizmden sakınmak için mutlaka üzerinde durması gereken zemindir.
Alternatif tarih okumaları köşemizde materyalist tarih anlayışıyla, egemenlerin tarihinin karşısına ezilenlerin tarihini çıkaracak. Bu sayı, bu topraklarda kök salmış büyük bir devrimci isyanı ve onun önderinin düşüncelerini ele alıyoruz: Şeyh Bedrettin.
MARKSİST TEORİ'nin çalışma alanlarından birisi de, Türkiye komünist ve devrimci hareketinin tarihinin incelenmesi olacaktır. Bir diğer yazımız, 28-29 Ocak 1920'te Kemalist burjuvazi tarafından katledilen Mustafa Suphi ve 14 yoldaşı hakkında. Onların geri dönüş sürecini ele alan yazı, aynı zamanda bu süreçten dersler çıkarıyor. Anıları önünde saygıyla eğiliyoruz.
MARKSİST TEORİ, devrim ve sosyalizm mücadeleleri tarihinden bu türden makale ve belgeleri, tarihsel bağlamını da yansıtacak tarzda çevirerek okurların ilgisine sunacaktır. İtalyan Komünist Partisi önderlerinden Antonio Gramsci'nin, faşizme karşı mücadelenin belirleyici bir anında kaleme aldığı bir makaleyi, açıklayıcı dipnotlarla birlikte yayımlıyoruz.
* * *
Öyleyse, iyi ki buluştuk diyelim ve başlasın yolculuğumuz!...
