"Komünist Enternasyonal” 1 Kasım 1933, sayı 18 syf: 954-962
Burjuva basın tarafından ayyuka çıkartılan krizin sona erdiği çığlığının açık bir blöf olduğu görüldü. Çeşitli ülkelerde silahlanma sanayi ve onunla bağ içinde olan işletmeler, 1933 yılı için belli bir üretim artışı sağlamışlardır. Ama bu artış, en önemli kapitalist ülkelerde ekonomik yaşamın devam eden çöküşü, artan işsizlik ve şehirde ve kırda emekçi yığınların derin yoksulluğu göz önünde tutulduğunda oldukça önemsizdir.
Kapitalist istikrar gerçekten sona erdi; burjuvazinin, çöken kapitalist sistemi ayakta tutmak için bütün çabası sadece devrimci çözümün yaklaşmasını hızlandırmaktadır.
Bu durumda, şimdi parti inşasının sorunları olağanüstü önem kazanmaktadır. Şimdi Lenin’in, Rus Bolşeviklerine çarlığa nihai saldırı hazırlığında verdiği direktifleri yinelemek eskisinden daha çok yerindedir; sağlam bir parti örgütlenmesi olmaksızın muzaffer devrimci bir mücadeleden bahsetmek sadece boş bir lafazanlıktır. Biz burada, kapitalist ülkelerin komünist partilerinin parti inşasının en önemli sorunlarını kısaca inceleyeceğiz. Almanya’da faşist karşıdevrimden sonra bir dizi ülkelerde (yığınların devrimci harekete geçirilmesi görevlerinin iktidar için nihai mücadelelerin hazırlığı anlamında onların günlük mücadelesinin yönetiminin eş zamanlı karmaşıklığı ve artışı durumunda) faaliyetimiz için polisiye koşulların şiddetli bir kötüleşmesini izliyoruz. AKP (Almanya Komünist Partisi) koyu bir illegaliteye itildi. Avusturya KP daha şimdiden illegal bir parti oldu. Çekoslovakya KP’nin legalliği, kelimenin tam anlamıyla pamuk ipliğine bağlı. Komünist partilerin henüz legal oldukları diğer kapitalist ülkelerde de polisin bize karşı faaliyeti ve terörü göz göre göre keskinleşiyor ve bu keskinleşme kapitalist istikrarın sona ermesi ve devrimlerin ve emperyalist savaşların yaklaşan yeni bir dönemi ne deniyle açık ki devam edecektir. Bundan dolayı, tamamen legalite ilişkilerinde büyümüş olan kapitalist ülkelerin komünist partileri, şimdi bütün faaliyetlerini tamamen yeniden düzenlemek zorundalar. Almanya KP ve Avusturya KP, daha şimdiden yeni tarzda çalışmak zorundalar. Çekoslovakya KP, şimdi (bu iki ülkenin tecrübesini büyük bir dikkatle inceleyerek), yakınlaşan illegaliteye geçişe çok iyi hazırlanmak için bütün tedbirleri almalıdır. Kapitalist ülkelerin bütün diğer partileri ve özellikle de en büyük kapitalist ülkelerin partileri, Birleşik Devletler’in, İngiltere’nin ve Fransa’nın komünist partileri, bu ülkelerde illegal faaliyet için hazırlığın somut sorunlarını incelemeyi yoğunlaştırmalıdırlar. Bu açıdan Almanya Komünist Partisi bugün, devasa enternasyonal bir öneme sahiptir. Komünist partisini illegaliteye zorlayan polis terörü, ana (partiye, çn) vuruşunu, her şeyden önce üç yönde yapıyor: 1. Görevliler kurmayının tutuklanması (ve fiziki olarak yok edilmesi); 2. Parti literatürünün, parti yayınevlerinin ve parti literatürü dağıtım kanallarının yok edilmesi; 3. Parti önderliği ve çevre arasındaki bağın tahrip edilmesi. Almanya Komünist Partisi’ne karşı Hitler teröründe polisiye ceza tedbirlerinin bu üç bileşeni birleşmiştir. Parti, faşist terörün hangi noktalara vuruş yapacağını önceden biliyordu ve uygun tedbirleri zamanında aldı.
Bütün dünya, AKP’nin önder fonksiyoner kadrolarını ustalıkla illegal korumasını ve kapsamlı parti literatürünün yayımı için dallı budaklı bir illegal teknik tabanı hazırlamayı kavradığını biliyor. Aynı zamanda burada parti, bir dizi ciddi hatalar yaptı. Örneğin faaliyette şemacılığa göz yumuldu; bu şemacılık ifadesini, Alman yoldaşların bir süre, içinde bütün semtler ve alt semtler için ayrıntılarına kadar aynı olan örgüt yapısının ve parti faaliyeti yöntemlerinin tespit edildiği önemli sayıda genelgeleri yerel gruplara göndermesinde buluyor u. Her koşul altında yanlış olan bu şemacılık, illegalite koşullarında özellikle zararlıdır. Çünkü polis terörü koşullarında parti örgütü için en olası esnekliği sağlamak özellikle önemlidir. Böylece parti örgütü, oldukça seri olarak (süratle, çn) polis tarafından gerçekleştirilen her yeni vuruşu, çalışmayı ve gerekli olursa yapıyı (partinin bolşevik temellerini değiştirmeden) derhal yeniden düzenleyerek, parti görevlilerini (başka yerlere) atayarak ve parti faaliyetinin biçim ve yöntemlerini değiştirerek ki böylece başka tutuklamaların ve yakalamaların önü alınmış ve partinin yığınlarla bağı sağlamlaştırılmış ve genişletilmiş olur- savuşturulabilir. Son dönemde Alman yoldaşlar, bunun yerine, bütün semtler için müşterek olan genelgeleri bireysel olan mektuplar olarak semtlere (bölgelere, çn) göndermeye dikkat ediyorlar. Ama ne var ki bu bireysel olan mektuplar hâlâ genel bir karakter taşıyorlar, somut yerel ilişkilerin analizini vermiyorlar ve parti örgütünün yığınlar ile bağlarının genişletilmesinin ve devamının sağlanması için bu somut yerel koşullarda hangi özel örgüt biçimlerinin ve çalışma yöntemlerinin kullanılması gerektiğini göstermiyorlar. Alman yoldaşların, her bir semte ve alt semte farklı yaklaşımı reddetmelerinden oluşan hata, illegal bolşevik partinin örgüt yapısının özünün ve esasen illegalite koşullarında somut olarak merkezileştirilmiş parti önderliğinin ne anlama geldiğinin kavranmamasına dayanıyor.
İllegalite koşullarında yerel örgütler, MK’nın yardımına daha acil ihtiyaç duyarlar, ama MK, bu yardımı yapmakta giderek daha da zorlanıyor ve yerel örgütlerin MK vasıtasıyla yönlendirilmelerinin biçimleri mutlaka oldukça esasa özgü biçimde yeniden yapılandırılmak zorundadır. Legal koşullarda MK; alenen, temel direktiflerini yerel parti örgütlerine, devletin posta ve telgraf daireleri vasıtasıyla gönderilen genelgelerle bildirebilir. Bu yolla kongreler, konferanslar, görüşmeler vs. için çağrıda bulunabilir. İllegalite koşullarında bütün bunlar tamamen değişir. İllegalite koşullarında genelgelerle önderlik, genelgeler, şemacılık ve bürokratizmi parti önderliği yöntemlerine taşıdığı için sadece tehlikeli değil, bilakis polisin eline geçen ve illegal örgütün sırlarını açığa çıkarabilecek dokümanlar olarak tehlikelidir. Diğer taraftan illegalitenin zorlukları, parti önderliğinin (yerel yönetimler ve MK) parti inşasının bütün ayrıntılar üzerine hassas olmasını, yerel parti örgütlerinin bütün zengin tecrübesini incelemesini, genelleştirmesini ve kullanmasını gerekli kılarlar. İllegalite koşullarında yerel örgütlerin talimata olan ihtiyacı artar, ama burada teknik olanaklar da giderek azalır. Bu sorunun nihai çözümü iki yön dedir: 1. Düzenli yayınlanan illegal merkezi ve yerel basında; bu basın partinin genel çizgisini sistematik ve oldukça bütün yönleriyle verili zaman diliminde kullanımında ve en önemli semtlerin ve alt semtlerin özelliklerinin dikkate alınması koşullarında somutlaştırır; 2. Yetenekli yoldaşların en önemli semt ve alt semt örgütlerine doğru dağılımında. Bunlar, MK ile bağın kopması durumunda da partinin genel çizgi sini kendi başına yürütecek yetenekte olan yoldaşlardır. Tabii ki sorun basitleştirilmemelidir; doğru bir siyasi çizgi ile illegal bir parti basınının yayımı ile parti görevlilerinin doğru bir dağıtım ile illegalite koşullarında parti inşasının bütün sorunlarının (örneğin, illegalite koşullarında örgüt inşasının sorunları, bu sorunların incelenmesinde ve gerçekleştirilmesinde talimatçıların rolü vs.) artık tamamlanmış olduğunu sanmak yanlıştır. Ama bu üç koşul, temel ve belirleyicidir. Sadece bu üç görevin doğru çözümünde illegal partilerin MK’sı, operatif (fiiliyat içinde olan, uygulayan) bir parti önderliği gerçekleştirebilir.
Operatif parti önderliği şimdi, komünist partilerinin ve her bir parti örgütlerinin faaliyetinin başarısını belirleyen ölçektir. Komünist Enternasyonal Yürütme Komitesi’nin 10., 11. ve 12. plenumu, komünist partilerin, nesnel olanakların, devrimci yükselişin artan temposunun arkasında kalmasına dikkati çekti. Komünist partilerin bu geride kalışı, şimdi de devam ediyor. Bu, bugün bütün ülkelerin komünist partilerinin faaliyetinde bütün faaliyetlerinin temel eksikliği olarak müşahade edilebilir. Bu, şimdi, işçi yığınlarının Hitler hükümeti tarafından kurulan dayanılmaz rejimi ile memnuniyetsizliğinin bütün polis engellerini durdurulamaz bir şekilde parçaladığı Almanya’da da görülüyor. İşletmelerde ve ocaklarda ve çalışma kamplarında vs. Alman proletaryasının protesto hareketlerinin ve grevlerinin başında duran kim? Genellikle komünistler ve gençlikten yoldaşlar. Ama onlar, her zaman parti organlarıyla anında ilişkiye geçmeyi henüz başarmaktan uzaklar. Genel hatlarıyla aynı durum, Polonya’da da, Krakau Voyvadalığı’nda köylülerin sonbahar ayaklanması esnasında görülüyordu. Son yıllarda Vitkovitz işletmelerinde büyük kitle nüfuzuna sahip olan Çekoslovak yoldaşların, son işletme temsilciliği seçimlerinde, devrimci yönelişli işçilerin kapıda bekleyen işten çıkartılmalarına hazırlanmadıkları için orada tek bir yer kazanmamaları, esas itibarıyla aynı nedenlerle açıklanır. Bu geride kalışın bertaraf edilmesi için komünist partileri, operatif bir önderliğe sahip olmalıdırlar. Operatif önderliğin gerçekleşmesi için belirtilen üç temel koşul, doğru tarzda ele alınmalıdır. Yani doğru siyasi çizgi, yönetici kadroların doğru dağıtımı, yerel parti örgütlerinin faaliyetinin yönetimi için parti basınının doğru kullanımı.
Belirleyici sorun, kadro sorunudur, parti görevlilerinin doğru dağıtımı sorunudur. Burada, şimdiki durumdan kaçınılmaz olarak, profesyonel devrimcilerin çekirdeğini yaratma sorunu ortaya çıkmaktadır. Profesyonel devrimciler nedir? Sadece parti çalışmasıyla uğraşan yüksek kalifiye parti fonksiyonerleri, profesyonel devrimcilerdi. Onlar, mutlaka, doğrudan parti tarafından işe alınmak ve ücretlendirilmek zorunda değiller. Hatta daha iyi gizliliğin çıkarından dolayı, profesyonel devrimcilerin herhangi kurumlarda çalışmaları, giderlerini bu tarzda karşılamaları ve bu iş ile illegal faaliyetlerini kamuflaj etmeleri daha faydalıdır.
Profesyonel devrimciler, en iyi semt ve yerel görevliler arasından MK ve bölge yönetimleri tarafından seçilirler; bunlar partiye tamamen sadıktırlar, programatik ve taktik temel sorunlarda yön tayinini kavrarlar ve pratik parti faaliyetlerinde tecrübeye sahiptirler.
Komünist partilerin merkez komiteleri, bölge/yerel yönetimlerinin başında, MK’nın tam güvenine sahip ve MK’nın bütün planlarından haberdar olan profesyonel devrimcilerden denenmiş parti görevlilerinin bulunmasına sürekli önem vermelidirler. Bölge ve yerel yönetimleri, alt bölge ve yerel yönetimler sorununu, çeşitli kitle örgütlerinde hücre ve fraksiyonlar sorununu da benzer tarzda ele almalıdırlar. Bir bölge yönetimi, yönetimin devamlılığını ve genel çizginin disiplinli uygulamasını temin edecek görevlilere sahip değilse, başka bölgelerden buraya böylesi görevliler atamak MK’nın ilk yükümlülüğüdür.
MK, böylesi değerli görevlileri ilgili bölge ve semt parti yönetiminin emrine verir. MK, böylesi her yoldaşı, herhangi belli bir faali yet için olduğu gibi siyasi sekreter olarak da tavsiye edebilir. Mahalli yönetim, MK tarafından gönderilen görevliyi yönetime almama ve ya MK tarafından tavsiye edilen faaliyette değerlendirmeme ve onu, somut durumlara uygun başka bir işle görevlendirme hakkına sahiptir. Buna karşın MK, gönderilen görevlinin görevlendirilmesine ilişkin önerilerinde ısrarlı olma ve önerilerinin gerekirse bağlayıcı olduğunu açıklama hakkına sahiptir. Bolşevik demokratik merkeziyetçiliğin ruhuna uygun olarak MK, görevlilerin zorunlu atanması için böylesi tedbirlere sadece, olağanüstü koşulların, örneğin gruplandırmalarda, provokasyon şüphesi durumunda (soruşturmayı boşa çıkartmamak için henüz bu şüphe durumlarından bahsedilmemesi gerekiyorsa) vs. neden olduğu durumlarda nadiren başvurulabilir.
MK tarafından gönderilen fonksiyoner, genel olarak, parti örgütlerinde yönetici görevini yukarının emriyle değil, bilakis mükemmel parti faaliyeti nedeniyle alır. Bu nedenle MK, profesyonel devrimciler olarak, her şeyden önce, yerel parti örgütlerinin en iyi fonksiyonerlerinden, parti kadrolarını partinin genel çizgisi temelinde kaynaştırma ve eğitme yeteneğine sahip olan yoldaşları seçmelidir. Bu, temel bir taleptir. Siyasi olarak eğitilmiş, enerjik, ama buna rağmen iyi parti işçilerini açığa çıkarma ve birleştirme yeteneğine sahip olmayan çok iyi parti fonksiyonerleri pekala olabilir.
Parti yönetimi üyeleri arasındaki böylesi profesyonel devrimciler sayesinde bir parti yönetimi, bu yöneticiler neyin yapılacağını, nasıl hareket edileceğini bildiklerinden, önce MK direktiflerini beklemeksizin bütün günlük gelişmeler üzerine süratle reaksiyon gösterebi lir. Ayrıca onlar, genç kadroların eğitimini teminat altına alabilirler. Şimdi bu görev, olağanüstü önemdedir. Bütün komünist partilerde, ancak bir kaç aydan, bir seneden veya iki seneden beri partide olan genç parti üyeleri çoğunluktalar. Tecrübeli yoldaşların yardımı olmaksızın bu yoldaşların işleri oldukça zordur; onların hepsi, işe nereden başlanacağını bilmiyorlar.
Şimdiki enternasyonal durumda komünist partilerin profesyonel devrimcileri, çarlık çağı dönemindeki Bolşevik partinin profesyonel devrimcilerine benzemelidirler. Bu kıyaslama, özellikle, kapitalist ülkelerin illegal faaliyet gösteren komünist partilerinin fonksiyo nerleri için uygulanmalıdır. Böylesi partiler, parti faaliyetinin gereksinimlerine göre, parti faaliyetinin bir bölgesinden diğerine, bir parti örgütünden diğerine atanabilen en tecrübeli parti fonksiyonerlerinden böylesi profesyonel devrimcilere şimdi mutlaka ihtiyaç duyuyorlar. Böyle bir atama MK’ya, devrimci mücadelenin söz konusu kesimleri için gerekli fonksiyonerleri sağlama olanağı verir. Ayrıca MK, sadece anında böylesi atamalarla, bazen, yönetici kadroları tutuklanmalardan kurtarabilir.
Parti önderliğinin, büyük bir esneklikle, profesyonel devrimcilerin değerlendirilmesini yani, günlük sınıf mücadelelerinin seyri içinde kendini gösteren ve yetişen görevlilerin yönetici parti faaliyetine çekilmesiyle birleştirmesi gerektiği kesinlikle vurgulanmalıdır. Aksi taktirde, profesyonel devrimci ne kadar tecrübeli olursa olsun, operatif bir önderliği sağlamak düşünülemez. Her yönetimde, söz konusu yönetimin eşit haklara sahip üyeleri olarak daha yüksek parti yönetimlerinin temsilcilerinin yanı sıra kitle örgütlerinin fraksiyonlarının ve en önemli hücrelerin temsilcilerinin çalışması esas meseledir. Legal partilerde buna, parti konferanslarında yönetimlerin seçiminde adayların uygun seçimiyle ulaşılır.
İllegalite koşullarında, özellikle illegaliteye geçişin ilk döneminde yönetimlerin oluşumu oldukça karmaşıktır. İllegalitenin ilk aylarından sonra Alman yoldaşlar, parti konferanslarında parti yönetimlerinin oldukça gizli yeni seçimlerinin bir şemasını sundukları bir genelge yayımladılar. Şimdilik bu şemaya girmeksizin, burada, Almanya’da hakim olan böyle si koşullarda parti yönetimlerinin yeni seçimi için konferans çağrısı sorununa kesinlikle karşı olduğumuzu açıklayalım. Daha Komintern’in II. Dünya Kongresi, komünist partilerini burjuvazi tarafından sıkıyönetim ilanında parti yönetimlerinin oluşturulmasında seçim ilkesine sıkı bir uyuma gidilmemesi ve atama yönteminin kullanılması (konusunda) yetkilendirdi. Şimdi Almanya’da böyle bir durum hakimdir ve böyle bir duruma Çekoslovakya KP’si gibi partiler de hazırlanmalıdırlar. Şayet Alman yoldaşlar şimdi, tutuklanmış parti yönetimi üyelerinin yerini doldurmak istiyorlarsa sürekli, konferanslar düzenlemek ve seçimler yapmak zorundalar. Almanya’da şimdiki koşullarda bu, partinin intiharıyla aynı anlama gelir. Komintern’in II. Kongresi, böylesi durumlarda Rus Bolşeviklerinin tecrübesinden yaralanılmasını önerdi. Bu tecrübe ne öğretiyor? Bu tecrübe (Bak: Lenin Yönetiminde Yerel Fonksiyonerler ile MK Görüşmesi Kararları, Ocak 1913), sıkı illegalite koşullarında parti yönetimlerinin oluşumunda seçilebilirliğin atamayla birleştirilmesini öğretiyor. Bu yönteme göre yönetim üyelerinden bir kısmı (1- 3), parti mekanizmasının en önemli kısımlarının doğru işlevli olmasını teminat altına almak için deneyimli yoldaşlar arasından atanır. Diğer (daha büyük) kısmı, seçilir; güçlü polis takipleri koşullarında bu seçimler, parti konferanslarında değil, bilakis doğrudan en önemli kitle örgütlerinin fraksiyonlarında ve hücrelerinde yapılır. Bu tarzda seçilen yoldaşlar, bilahare parti yönetimi genel toplantısında resmi olarak onaylanırlar. Şimdi Almanya’da hakim olan koşullarda önümüzdeki zaman için parti konferanslarının düzenlenmesi açıkça yasaklanmalı ve parti yönetimine, belirtilen, Rus Bolşevikleri tarafından Çarlık döneminde en ağır illegalitede büyük başarıyla uygulanan ilkeye göre inşa edilmesi tavsiye edilmelidir.
Şimdi, Alman Bolşeviklerin yönetici parti mercilerinin oluşumunda merkezi görevi, parti yönetiminin önder yoldaşlarının tutuklanmasından veya açığa çıkartılmasından hemen sonra, en kısa zamanda, şu veya bu şekilde aynı değerde fonksiyonerlerin boşluğu doldur malarından ve bu fonksiyonerlerin oldukça seri bir şekilde ayrılan (görev yapamayan durumda olan, çn) yoldaşların yerini almalarını sağlamaktan ibarettir. Burada genç fonksiyonerler arasında anında yedekleri yetiştirme sorunu yakıcı bir biçimde ortaya çıkıyor; ayrıca, fonksiyonerler mevcudiyetinin bu veya şu kısmının, polis takibatından kurtarmak ve nihai sonuç alıcı mücadeleler anı için saklamak amacıyla yedeğe almak (bizzat ülkede veya yurtdışında) sorunu da ortaya konabilmelidir. Her parti, faşist terörün kendini, kitleler saldırıya geçtiklerinde öndersiz kalabilecekleri kadar zayıf düşürebileceği tehlikesini de hesaba katmak zorundadır. Görevliler mevcudiyetinin bir kısmını anında tehlike alanından geriye çekerek partiler, böyle bir tehlikenin önünü almak zorundadırlar. Burada da Rus Bolşeviklerinin tecrübesi değerlendirilmelidir.
Kapitalist ülkelerin komünist partileri, şimdi, parti basını sorununda da Rus Bolşeviklerinin tecrübesine dayanabilirler. Komünist partilerin basını, Bolşevik partisinde parti basınının oynadığı rol gibi rol oynamalıdır. Bu sorun illegal partilerde, her şeyden önce AKP gibi partilerde özellikle acildir. Basın dışında sloganlar yığınlara nasıl götürülür ve partinin direktifleri vahşi polis terörü koşullarında nasıl popüler yapılabilirler? Bunu, uzun uzadıya açıklamaya gerek yok. Çünkü sorun apaçık ortada, ama büyük bir kararlılıkla gerçekleştir menin zorunluluğu sorunu kesinlikle ortaya konmalıdır. Özel olarak da AKP, şimdi, kararlı bir şekilde (bu konuda) kendini ortaya koymalıdır. (kendini kanıtlamalıdır. çn). AKP’nin organı "Kızıl Bayrak”, henüz düzenli olarak yayınlanmıyor, şimdiye kadar yayınlanan sayılar, somut operatif direktifler vermiyorlar; ancak, "Kızıl Bayrak”ın her sayısında partinin genel çizgisi, gazetenin yayınlanma zamanına uygun olarak somutlaştırılmalıdır; burada, bu somutlaştırma, ülkenin en önemli bölgelerindeki ve en önemli faaliyet alanlarındaki parti çalışmasının özelliklerini açıklamayı dikkate almalıdır. Merkezi organın rolünün güçlendirilmesi ile aynı anda işletmelerdeki illegal parti basını da en kapsamlı bir tarzda inşa edilmelidir.
Bunlar, bugünkü, koşullarda parti inşasının en önemli görevleridir. Onların doğru çözümü, komünist partilerine, kitle faaliyetinde büyük başarı elde etme, yığınların artan huzursuzluğunun bütün ifade biçimlerinin başında durma, Komünist Enternasyonal’in çizgisini yaşama geçirmek için daha iyi hazırlıklı ve yetenekte olma olanağını verecektir.
