Uluslararası Komünist Hareketin Tarihinden: Polonya Komünist Partisi’nin İllegal Basını Üzerine

Polonya'da illegal komünist basının en önemli kazanımı, partinin çizgisini genel olarak doğru yansıtması ve bunun gerçekleşmesi için mücadele etmesidir. Ama bazı yayımlarda eksikler ve tam olmayan tanımlamalar da var. Parti literatürü her zaman yeteri kadar güncel değil ve her zaman gerekli ideolojik ve siyasi seviyede durmuyor. Bu eksiklere rağmen PKP'nin yayımları, kararlarının popüler yapılmasında, sloganlarının propagandasında ve işçi sınıfı ve emekçi yığınların mücadelelerindeki önderlikte büyük bir rol oynamıştır. Önceki yıllardan farklı olarak basın, 1933 yılında münferit sorunların oldukça somut içeriği ve somut açıklanışıyla karakterize olmaktadır. Bir makale veya bir çağrıya (bakarak) işçi, söz konusu sorun üzerine sadece bir düşünceye sahip olmaz, aynı zamanda ne yapacağını ve nasıl hareket edeceğini de öğrenebilir.

İşletme ve maden ocağı gazetelerinin(sadece Yukarı Silezya'da olmasına rağmen) sayısı arttı. Ama Polonya'nın diğer sanayi merkezlerinde henüz yeterli sayıda değil. Yukarı Silezya işletme basını, içerik ve biçim bakımından bütün ülke için bir örnek teşkil edebilir. O, tamamen güncel malzemeye dayanmakta ve onun pek çok değerli bir bölümünü işçi yazıları oluşturmaktadır. Gazeteler kısmen Polonyaca ve kısmen de Almancadır. Tecrübenin gösterdiği gibi, bu gazeteler, işçiler arasında çok büyük başarıya sahiptirler. Parti, onlara en büyük itinayı göstermek ve onları her biçimde desteklemek zorundadır.

Pratikte maalesef pek çok kere işlenen hatadan işletme gazeteleri, -sadece partisiz sosyal demokrat ve başka işçi muhabirlerini iştirak ettirmeksizin parti örgütlerinin bir aracıdır- kaçınılmakdır. İşletme basını, geniş işçi yığınlarını kendi etrafında toplamak zorundadır.

PKP'nin yerel ve işletme basınının kitle mücadelelerinde ve kitle hareketlerinde devasa anlamını kanıtlamış olduğu vurgulanmalıdır. Örneğin O, Ladz'da grev yapan tekstil işçileri arasında büyük bir yankı bulmuştur. Bölge basını, mücadeleyi ve tecrübelerini aydınlatmış, ajitasyon yapma, örgütleme ve direktifler vermiştir.

PKP'nin belirleyici rol oynadığı Ladz genel tekstil işçileri grevi, merkezi parti basını tarafından yeterli derecede ele alınmıştır. PKP merkez organı olan "Czerwanny Sztandart"ın redaksiyonu, bütün şehirlerde ve köylerde grevdeki tekstil işçileri için dayanışma ve yardımlaşma kampanyalarının gerçekleştirilmesini tamamen isabetli olarak vurgulamıştır. Bu gazete, senenin yarısında özellikle büyük bir kapsama ulaşan grev hareketine geniş yer vermiş ve itina göstermiştir. Tam da burada, PKP basınının, görevini sadece ajitatör ve propagandist olarak değil, aynı zamanda kitlelerin örgütçüsü olarak da yerine getirmesinin örneğini görüyoruz. Basının bu çok yönlü görevlerini Lenin, daha 1902'de "Ne Yapmalı"da açıkladı. Orada O, oldukça anlaşılır bir şekilde, gazetenin partinin ideolojik kitle çalışması için siyasi anlamını açıklar ve şöyle der;

"Ama gazetenin rolü, düşüncelerin sadece yaygınlaştırılmasıyla, müttefiklerin sadece siyasi eğitimi ve kazanılmasıyla sınırlanmaz. Gazete sadece kolektif bir propogandacı ve ajitatör değil, aynı zamanda kolektif bir örgütçüdür de."

Ama burada komünist basının oldukça ciddi bir hatası, grev önderliğinin hata ve zaaflarının tespitinin yapılmamasıdır.

Komünist basının sütunlarında, eskiden daha büyük oranda, işsizler hareketinin çeşitli sorunları dile getirilmektedir. Ama hükümet tarafından hızlandırılmış bir şekilde yürürlüğe konan çalışma yükümlülüğünün (sözde çalışma taburu) PKP'nin basınında yeterli derecede aydınlatılmamış olduğuna işaret edilmelidir.

Köy için parti basınında bazı iyileşmeler var. "Hromada" Nr.2, başyazısında Polonya'daki en büyük köylü ayaklanmasının, yaklaşık 200 bin köylünün katıldığı 1933 Galiçya ayaklanmasının siyasi bir değerlendirmesini yapıyor. Redaksiyonun sade ve anlaşılır bir dilde yazmaya çalıştığı görülüyor. Bu özellikle "Kır İşçileri Gazetesi" için geçerlidir. Ne yazık ki o, oldukça seyrek yayınlanıyor.

Parti basını, faşist terörünün ve siyasi gericiliğin kendini ifade edişine (cezalandırma, savaş mahkemesi yasası, siyasi tutuklulara işkence edilmeleri, Papianice'de dört tekstil işçisinin kurşunlanması, Trenvoyenler grevi yönetimi mahkemesi, sonraki programı vs.) tepki göstermiyor ve bunu komünist propaganda ve yığınların faşizme karşı seferber edilmesi için kullanıyor. "Czerwanny Sztandar", ülkede devrimci hareketin yükselişine yüksek siyasi bir seviyede büyük itina gösteriyor. Ama kendini bu yönde doğru direktifler vermekle sınırlıyor. Bu direktiflerin münferit parti örgütlerinin pratik faaliyeti ile bağ kurmuyor ve bu faaliyeti eleştirmiyor. Merkezi organ, partinin siyasi kampanyalarının değerlendirmesine girmiyor, dikkati, partinin siyasi mücadeledeki geri kalmışlığının aşılmasına, özellikle de partinin, siyasi grevlerin örgütlenmesi konusunda daha var olan zaaflarının aşılmasına yöneltmiyor.

Polonya faşizmi ve sosyal faşizmi, Hitler'in hükümete gelişini, acımasız bir Yahudi düşmanlığı şovenist kışkırtma ile cevaplandırıyorlar. Almanya Komünist Partisi, devrimci enternasyonalizmin bir kampanyasını, bütün uluslardan proletaryanın mücadele ittifakı için bir kampanya başlattı. Çok sayıdaki makale ve çağrılarda PKP, kitlelere Hitler'in darbesiyle bağlam içinde Almanya'daki durumu ve Alman ve Polonya proletaryasının görevlerini açıkladı ve bu bağlamda kahraman Alman proletaryası ile aktif dayanışma talebinde bulundu. "Czerwanny Sztandart", faşist katiller tarafından Temmuz'da idam edilen Altona'daki (Hamburg) sokak çatışmalarının iştirakçilerinden yoldaş Lüttges, Möller, Wolf ve Teseh hakkında anma yazıları yayınladı ve işçileri ve emekçileri provokatif millet meclisi yangın mahkemesiyle bağlam içinde, yoldaş Dimitrof, Torgler ve diğerlerini faşizmin elinden kopartıp almaya çağırdı. Gazete, Alman ve Polonya faşizminin terörist, emekçilere yönelik politikasını sistematik olarak teşhir etmek için çaba harcıyor.

Gerici örgütlerin işçileri arasındaki ajitasyon metotlarında belli bir iyileşme oldu. Bazı, ama parti basınının henüz hepsi değil, (basınımız) PPS'nin (Polonya Sosyal Demokrasisi –çn.) önderlerini somut gerçekler zemininde kitleler önünde teşhir etmeyi öğrendi. Bunun aynısı, bölge ve alt bölge örgütlerinin bazı çağrıları için de geçerlidir.

Ama buna rağmen, komünist basını, en önemli sorunlarda PPS'nin savlarına her zaman anında tepki göstermiyor. Örneğin PPS, SSCB'ye karşı Almanya ve İtalya gibi faşist devletlerle diplomatik ilişkileri olduğu için, uzun zamandan beri acımasız bir kışkırtma sürdürüyor. Böylesi "şovlar", şüphesiz ki, en geri, siyasi olarak gelişmemiş işçileri etkileyebilir. Parti basını Polonya işçilerine ve emekçilerine (şunu) kavratmalıdır: Şayet Sovyet Hükümeti bir kapitalist devlet ile onun demokratik veya faşist biçimini dikkate almaksızın bir anlaşma yapıyorsa, O, bunu, sadece ve sadece savaşın ertelenmesi ve sosyalist inşanın çıkarları için yapıyor. Ki bu da bütün ülkelerin işçilerinin ve emekçilerinin çıkarlarıyla ve dünya devriminin çıkarlarıyla tamamen uyumluluk içindedir.

Komünist basında, sosyalist inşanın popülerleştirilmesi bağlamında bazı ilerlemeler de var. Onun şimdi, eskiye nazaran SSCB üzerine daha büyük gerçekler malzemesine sahip olduğu görülüyor. Enformasyonun bizzat kendisi oldukça canlı ve sayılarla yüklenmemiş.

Parti, krizden devrimci çıkışın popülerleştirilmesi için çok çaba harcıyor. Makaleler ve çağrılar, kitlelere yöneltilen talepleri (çağrı anlamında –çn.), faşist diktatörlüğün yıkılması için devrimci mücadelenin ve proletarya diktatörlüğünün kurulması yolunu içeriyorlar, ama nadir olarak, sosyalist devrimin yığınlara somut olarak ne vereceğinden ve KP'nin, iktidarı ele geçirdikten sonra programının nasıl gerçekleştireceğinden bahsediliyor. Kapitalistlerin mülksüzleştirilmesi, işsizliğin yok edilmesi, köylüler için toprak, konut sorunu vs. Günümüzde en geniş yığınlar, umutsuz durumlardan kurtulmanın çıkış yolunu arıyorlar ve proleter hükümetin kitlelere ne vereceği üzerine sorunun somut sorulması, KP'ye yüzbinlerce yeni taraftar kazandıracaktır.

Merkez organın "Czerwanny Sztandart"ta parti çizgisi tutarlı bir şekilde gerçekleştiriliyor, makalelerde MK'nin bildirgelerinden bölümler yayınlanıyor. Ama bütün gelişmelere zamanında tepki gösterebilmek için merkez organın daha sık yayını zorunlu (dokuz aylık bir zaman diliminde sadece beş sayı yayınlandı). Aynı zamanda kapsamı daraltılmalıdır (şimdiye kadar ortalama 16 sayfa). Böylelikle merkez organ daha hareketli olacaktır. Münferit yerlerdeki muhabirler ile ilişki yeterli değil. Sayıları oldukça az. İşçi muhabirleri kadrolar yetiştirilmelidir, parti basını için sistematik olarak para toplanabilirdi, ki bu da gazeteyi yeni kitlelerle ilişkiye geçirecektir.

"Czerwonny Sztandart"ın ve bazı diğer parti yayınlarının dili çoğu kez iyi değil, zorunlu olmadığı halde yabancı kelimeler ve edebi kavramlar kullanılıyor. Bunlar, ortalama bir işçi, hele hele bir köylü için anlaşılmazdır. Makalelerin dili, bazen, parti bildirgesinden farklı değil. Popüler bir dile ve faaliyet alanının iyi kavranmasına PKP'nin "Asker Basını" bir örnektir. Biçim ve içerikte çok sayıda eksiktirler. Kadın gazetesi "Bayan İşçilerin Sesi"nde görülmektedir. Yayım faaliyetinin tekniği yönünden de partinin artan itinasına ihtiyaç var. Bazen parti çağrıları, bütün değerini kaybedecek derecede ... kötü basıyorlar. İşçi onları okuyamıyor. Literatürün yaygınlaştırılması üzerine partinin denetimi de yetersiz. Parti basınının belli bir kısmı hala, herhangi bir şekilde bir yerlerde kalıyor ve işçi okura ulaşamıyor.

Bütün parti basınının ortak bir eksikliği de parti iç yaşamının, özellikle partinin örgütlenme sorunlarının yeterli aydınlatılmamasıdır. Bu açık, PKP'nin örgütlenme sorunlarına özgü bir organın olmamasıyla daha da açılmaktadır. Oysa, örneğin partinin artan nüfusunu parti örgütünün pekiştirme yeteneksizliği gibi bir sorun, PKP için oldukça ciddi bir problemdir.

Burada, partinin teorik organı, "Nowy Przegland" bir istisna oluşturuyor. O, son dönemlerde örgütlenme üzerine sistematik olarak makaleler yayınlıyor. Partinin ideolojik seviyesinin yükseltilmesi ve menşevizmin (PPS-Lewiza) ve Lüksemburgçuluğun (Polonya ve Litvanya Sosyal Demokrasisi) kalıntılarına karşı uzlaşmaz mücadele bağlamında "NP"nin katkıları büyüktür. Sorunlara derin yaklaşım ve anlaşılır dili ile "NP" üyeler arasında büyük sempati kazanmıştır.

PKP'nin genel faaliyetinde basının anlamı oldukça büyüktür. Acımasız faşist terörün zor koşulları altında komünist basın çoğu kez canlı sözün yerini almak zorundadır. O, işletmelere, maden ocaklarına ve köylere giriyor ve orada emekçi yığınları faşist diktatörlüğe karşı mücadele için örgütlüyor. Sınıf düşmanını teşhir ediyor ve zaferin yolunu gösteriyor.

Rundschau*, yıl 3, sayı 6.

*Rundschau: Komünist Enternasyonal'in yayım organlarından "Internationale Pressekarnezpandenz" (Inprekann) yerine 1932'den itibaren yayınlanan haftalık (önce aylıktı) dergidir.

Marksist Teori

Yaygın Süreli Yayın
Varyos Gazete Dergi adına Yazı İşleri Müdürü: Tülin Gür
Posta Çeki Hesap No: Varyos Gazete Dergi 17629956
Türkiye İş Bankası IBAN: TR 83 0006 0011 1220 4668 71

Bize Ulaşın

Yönetim Yeri: Aksaray Mah. Müezzin Sok. İlhan Apt. No: 12/1 D:7 Fatih/İSTANBUL
Tel: (0212) 529 15 94  Faks: (0212) 529 06 75
Web Sitesi: www.marksistteori5.org
E-posta: info@marksistteori.org
Twitter: @mt_dergi